"ESYS sınavında 38 yıllık birikimiyle
çözüm ortağınız Müşerref Miço sorularınızı yanıtlıyor.’’
Soru: Merhabalar Müşerref Hanım. Ben 6. dereceden eş olarak görevimi İstanbul’da yapmaktayım. Bu yıl evliliğimin beşinci yılını doldurdum. Kocamın burnunda et olduğundan bu beş sene içinde horlamaktan vazgeçmedi. Defalarca ameliyat olması gerektiğini söyledim! Yıllardır olacağım, yarın giderim doktora, haftaya giderim diye beni oyaladı. Ancak artık açıkça reddediyor. Bu adam ameliyat olmayacaksa benim burada görev yapmam olanaksız. Beş senedir doğru düzgün uyku yüzü görmedim, adam elektrikli süpürge gibi! Bu sene yeniden ESYS’ye hazırlanıp başka bir yere atanmayı düşünüyorum. Henüz bir çocuk yaptık ve yaşım oldu yirmi beş daha iyi bir kocaya atanma ihtimalim nedir? Yeniden sınava girmemi tavsiye eder misiniz? (Nezihe Aydın, İstanbul)
Yanıt: Sevgili Nezihe, durumuna çok üzüldüm. Beş sene boyunca horuldayan bir adamla yaşamak senin için çok zor olmuştur eminim. Ancak bu sayfayı takip ediyorsan başka insanların sorunlarını da görmüşsündür. Dayak atanlar mı dersin, psikolojik işkenceye maruz bırakanlar mı, zorla ilişkiye girenler mi… Bir gün bir eş olmak her kadının vatani görevidir ve hepimiz görevimizi yaparken çeşitli zorluklarla karşılaşıyoruz. Ancak bize düşen bu sorunlara sükûnetle katlanmasını bilmek ve aile yapısını mümkün olabildiğince sağlam tutmaktır! Eğer kocanla yaşadığın tek sorun horlamasıysa geceleri yatağını ayırıp yalnızca malum gecelerde odasına giderek sorunu çözebilirsin, devlet sana bu hakkı tanıyor. Yaşın göz önüne alınırsa yeniden sınava girmeni tavsiye etmem. Sonuçta 6. dereceye kadar yükselmişsin, biraz daha dişini sık.
Soru: Müşerref Hanım merhabalar. Ben sınava geçen sene girdim ve puanım çok iyi değildi. Ailemin beni dershaneye gönderecek parası olmadığından sınava yeteri kadar hazırlanamadım. Yine de tercih yapıp atandım. Eşim çok iyi bir insan, onunla bir sorun yaşamadım ancak maddi anlamda zor durumdayız. Ay sonunu borçsuz getirebilmek artık olanaksız. Bu sene yeniden sınava girmek istediğimi söylediğimde eşim olumlu karşıladı. Şimdi yasal birliktelik süresi dolmadan ayrılırsak bu durumdan kaynaklanan bir hak kaybım olur mu? Cevabınız için şimdiden teşekkürler. (Esin, 18)
Yanıt: Merhaba sevgili Esin. Henüz ilk yılını doldurmuşken yeniden sınava girersen kurum güvenilirlik puanını düşürür. Bu durumda çok iyi bir puan alsan da en iyi ihtimalle asgari ücret alan bir kocaya atanırsın. Senin için söylemiyorum yanlış anlama, senin aracılığınla bir sorunu dillendirmiş olayım: dershaneye gidememek bir bahane değildir. Dershaneye gitmeden de çok iyi yerlere atanan kızlarımız var. Yaşın on sekiz bence yeniden sınava girmek için yasal sürenin dolmasını beklemelisin.
Soru: Müşerref abla selam! Ben on yedi yaşında bir genç kızım. Bu sene ilk defa ESYS’ye gireceğim. Hedefimi belirledim, büyük şehirlerden birinde bir doktora atanacağım! Çok çalışıyorum, testlerimi günü gününe çözüp tekrarlarımı yapıyorum. Mesela geçen deneme sınavında ev ekonomisi dersinden yanlışım çıkmadı. Ancak benim korkum istediğim kadronun açılmaması. Tercih robotunu incelediğimde her sene doktor kadrosunun açılmadığını gördüm, böyle olursa çalışmalarım boşa gidecek ne yapmalıyım? (Burcu Baştankara, 17)
Yanıt: Sevgili Burcu, öncelikle seni tebrik ederim. Senin gibi çalışkan kızlarımızı örnek gösterebilmek bizim için gururdur! Kadro konusundaki sıkıntını anlıyorum, evet her sene doktor kadrosu açılmıyor. Hedef belirlemen güzel ancak sen şimdilik bunlar yerine çalışmaya odaklanmalısın. İyi bir puan alırsan doktor kadrosu açılmasa da bir mühendisle ya da bir mimarla evlenebilirsin. Hayal kurmak güzeldir, çalışırken istek sağlar yine de bir eş adayı olarak senin görevin sınava eksiksiz hazırlanıp uygun bir kocaya atanarak devletimize ve milletimize hayırlı evlatlar yetiştirmektir. Bunu sakın unutma, sağlıkla kal.
Soru: Sevgili Müşerref abla, ben bu sistemi adaletli bulmuyorum! Yani beni yanlış anlama tabii ki, ben de bir eş olarak bana düşen görevleri yerine getirebilmek için can atıyorum ancak bunun başka bir yolu olmalı! Ben geçen sene ilk defa girdim sınava ve dershaneye gidemediğim için 62 aldım. Bu puanla atansam atansam orta halli bir memura atanırım. Komşumuzun kızı da ilk kez girdi ancak o 93 aldı; çünkü dershaneye gittiğinden başka birçok derse özel hocayla çalıştı. Şimdi o zeki ve çalışkan, ben tembel ve akılsız mı oluyorum? Ailem sürekli onun başarısını başıma kakıyor. Bu sene sınava yeniden gireceğim ancak yine belli ki ya üç puan altını ya beş puan üstünü alacağım. (Elif, 19)
Yanıt: Sevgili Elif, bu soruna cevap verecek merci ben değilim, ancak yine de kendi düşüncemi belirteceğim. Evet sistem adaletlidir, kim ne kadar çalışırsa ne kadar hak ederse o kadar puan alır; kendi tercihleri doğrultusunda bir eşe atanır. Dershaneye gidememiş olman bir bahane değil. Medyayı takip ediyorsan görmüşsündür önceki senelerden birinde ESYS birincisi olan kızımız bir çobanın kızıydı. O da dershaneye gidememişti, o da özel hoca tutamamıştı. Oturup mızmızlanmak yerine bir senesini heba edip bir ömür boyu mutlu olmayı seçti. Sen de yeterince çalışırsan istediğin kadroya atanabilirsin. Kaldı ki ben bugün kızlarımızdaki bu doktor, mühendis, mimar sevdasını anlayabilmiş değilim. İyi kazanan bir eşe atanmak elbette ki güzeldir ancak herkes onlara atansın da memurlar, öğretmenler, işçiler bekâr mı kalsın? Unutma ki evlilik kurumunun olmadığı yerde kaos meydana gelir, devlet yıkılır, hepimiz sokaklara düşeriz. Hem bu sınavlar olmasa evlenmeler adil biçimde nasıl yapılacak? Şimdi bazı sıra dışı gruplar sınav olmasın, kim kimi istiyorsa onunla evlensin, dilediği gibi yaşasın diyor! Aklın alıyor mu? Mesela sen iyi derecede ev ekonomisi, yemek yapımı, temizlik bileceksin ancak tüm bunlardan hiç anlamayan birisi sırf istiyor diye, sırf anlaşabiliyor diye gidip bir mühendisle evlenecek; bu adil mi? Hem böyle olursa çocuklar nasıl yapılacak? Kimin kaç çocuk yapması gerektiğine devlet karar vermezse kim karar verecek? Yarın öbür gün birisi tutar ben çocuk yapmak istemiyorum derse bunun hesabını kim verecek? Sınavın olmadığı yerde adalet olmaz sevgili Elif, bunu aklına sok! Bu zararlı düşünceleri içinden atıp sınavına odaklanmalısın. Bak yaşın on dokuz olmuş artık!
Soru: İyi günler Müşerref Hanım. Ben üçüncü eşimle birlikteliğimin on ikinci yılındayım, dört çocuk yaptık. İlk iki atamada maalesef görevimi sürdüremedim. İlk kocam iki sene boyunca bana şiddet uyguladı. Gereken yerlere yaptığım başvurulardan bir sonuç alamadım. Sonunda komaya girdiğimde kocama vazifesini yapan eşe görev yaptırmamaktan kamu davası açıldı ve boşandık. Tekrar sınava girip atandığımda ikinci eşimin kısır olduğu ortaya çıktı! Çok iyi bir insandı ancak dört senenin sonunda hala çocuk yapamamış olduğumuzdan görevli birimler eve gelmeye başladı. Bizi sorguya çekiyorlardı, neden çocuk yapmadığımızı soruyorlardı. Sonra haftada iki gün bir gözetmen eşliğinde birleşmeye başladık, yine de hamile kalamıyordum. Kısırlık durumu doktor raporuyla belgelenmedikçe çocuk yapmamak suç unsuru sayıldığından eşim doktora gitmek zorundaydı. Raporunu aldığında boşandık. Yeni atama kadrolarına alınamadığından bir süre bekâr bir erkek olarak yaşadı ve dayanamayıp intihar etti. Sonra üçüncü kocama atandım. Sanırım ilk iki kocamdan çocuğum olmadığından derece yükseltmesine tabi tutulmuyorum. Toplamda yirmi yıla yakın zamandır eş olarak hizmet vermekteyim ancak hala 7. dereceden eş durumundayım. Hak ettiğim dereceye yükseltilebilmem için ne yapmam gerekir?
Yanıt: Sevgili isimsiz arkadaşım, durumuna çok üzüldüm. Sen bir kadın olarak görevini yerine getirebilmek için yıllarca çalışmışsın, ancak 7. derecede takılıp kalmışsın. Yine de sana hepten suçsuz diyemeyiz. İkinci eşinin çocuk yapamayacak durumda olduğunu bilmene karşın bunu devletten saklayıp onunla birlikte olmaya devam etmişsin. Bu durumda muhtemelen hakkında niteliksiz cinsel birleşmeden kıdem durdurma cezası uygulanmaya başlamıştır. Öncelikle hakkında böyle bir dosyanın açılıp açılmadığını araştır. Eğer açılmışsa on iki yıllık evliliğinin ve dört çocuğun göz önünde bulundurulması talebiyle bir dilekçe yaz.
Soru: Müşerref abla merhaba! Ben soru sormayacağım sana teşekkür etmek istiyorum. Sen beni hatırlamazsın şimdi ancak bundan on yıl önce yine burada senden aldığım cevapla tercihlerimi şekillendirmiştim. İlk kocamdan bir çocuğum olmuştu ancak hamile olduğum halde ayrılmaya karar vermiştik. Sen bana çocuğu doğurup memeden kesilip ayaklanacak kadar beklememi, sonra çocuğu devredip ayrılmamı söylemiştin. Ben de öyle yaptım. Eşimle konuşup anlaştım, sınava yeniden girmeme karşı çıkmadı. Hele çocuğu devlete devretmeye karar verdiğimi söylediğimde bana destek olmaya başladı; sonuçta böylece onun da derecesi artacaktı. Çocuk yeterince büyüdüğünde görevliler gelip aldılar, zaten vereceğiz diye isim bile koymamıştık; o yüzden çok zor olmadı. Hormonal durumumdan kaynaklı bazı psikolojik sorunlar yaşadım ama devletin bana gönderdiği uyum personeli bu durumu aşmamda çok yardımcı oldu. Annelik duygularının evrimini, tarihçesini anlattı. Bu duygunun aslında ne kadar ilkel olduğunu, onurlu olanın devletimizi sürdürülebilir kılmak adına yapabildiğimiz kadar çok çocuk yapıp devlete devretmek olduğunu seanslarımız sonunda, ilaçların da yardımıyla anladım. Şimdi yeni eşimle çok mutluyuz çünkü ben artık 4. dereceye yükseltildim! Yeni eşimle de 3 çocuk yaptık. Eski çocuk da gelen bilgilendirme raporlarına göre Savunma Bakanlığına aktarılmış. Asker olacak yani doğurduğum çocuk! Binlerce kez teşekkür ederim. (Nesime Gürgen 27)
Yanıt: Sevgili Nesime, sana kızım diyeceğim! Güzel kızım benim senin gibi örnekler çoğaldıkça bu devletin sırtı yere gelmez! Kadın olmak fedakârlık gerektirir, emek gerektirir. Öyle kolay iş değildir kadın olmak. On yıl önceden söz ediyorsun, demek ki yıllardır bu sayfalarda döktüğüm diller işe yarıyor. Bana kendimi iyi hissettirdin. Çocuk Savunma Bakanlığına aktarılmış ne güzel bir haber bu! Muhtemelen yirmi yaşına geldiğinde vatanımızı savunmak için savaşa gönderilir. O yaşa kadar da kimsenin sağlayamayacağı olanaklar içinde mutlu yaşar. Az değil yirmi sene devletin koruması altında! Bu başarı senin kızım, övün kendinle.
Gün sonu: ESYS danışmanımız Müşerref Miço önümüzdeki hafta bu sayfadan sizlere yanıt vermeye devam edecektir. Takipte Kalın!
*ESYS: İlgili kurumca her yıl yılda bir kez olmak üzere düzenlenen Eş Seçme ve Yerleştirme Sınavı