Sayı 3, April 2014
Yazarlarımız, Tülay Akyol, Fatih Alpyürür, Gökhan Arslan, Rabia Aslan, Emine Aydoğdu, Tuğçe Ayteş, Alper Beşe, Şengül Can, Berna Sitera Değirmen, Bilge Demircan, Naci Fırat, Gerçek İnan, Can Karakuş, Faruk Keskin, Fatih Külahçı, Oğuz Nedirli, Caner Ok, Özlem Şan Özdemir, Yasin Öztürk, Murat Sağlam, Yusuf Turhallı, Serkan Türk.
Çizerlerimiz, Yunus Kocatepe, Gizem Malkoç, Ayfer Feriha Nujen, Onur Saylam, Burcu Urgut.
Kapak Tasarımı: Özgür Şahin
EDİTÖRDEN
Merhaba Sevgili Okur
Geçirdiğimiz acayip günlerden sonra size yeni sayımızla biraz geç de olsa merhaba demenin garip mutluluğu içindeyiz. Malum çok yoğun bir siyasi gündemimiz var. Birkaç haftada dünyaya birkaç yıl yetecek kadar siyaset konuşuyoruz. Seçimler, tapeler, hileler hurdalar derken bizim de yeni sayımız biraz gecikti haliyle. Hem o kadar yoğun bir gündemin içinde hiçbirimiz edebiyat ya da sanat konuşacak ruh durumunda olmuyoruz sanırız.
Bu sayımızın Günebakan konuğu Faruk Duman. Çağdaş Türkçe Edebiyat bağlamında konuk ettiğimiz Faruk Duman, gerek sanata gerek hayata bakış açısıyla özel yazarlarımızdan. Yine bu sayımızda edebiyat dışı denemeler ve incelemeler sizi bekliyor. Berna Sitera Değirmen’in yazısına bakarsanız mutlu olacağınızdan eminiz. Ayrıca bu sayımızda Faruk Keskin’in ilk defa bir metnini yayınlıyor olmanın mutluluğu içindeyiz. Kendisi lise öğrencisi… Bir şairin ilk adımlarına destek veriyor olmanın kıvancı da az değil.
Çerçi Sanat’ın ilk sayılarından itibaren hayatın herhangi bir yerinde erke karşı olduğumuzdan bahsetmiştik. Sayılar, aylar, yıllar, tiranlar, diktatörler değişse de bu değişmeyecek. Piyasanın dayatmalarına maruz kalmamak için internet üzerinden yayın yapıyoruz, reklam almıyoruz. Çünkü biz bu işi herkes okusun diye yapıyoruz. Yani herkese ulaşamayacağımızı bilsek de ulaşabileceğimiz en fazla kişiye ulaşmaya çalışıyoruz. Yine bu bağlamda bir çağrı yapmıştık. Bir Günebakan konusu belirleyin dergiyi beraber çıkaralım diye. Bu sayımızda bu çağrıyı yapalım tekrardan.
Çerçi Sanat’ın bir sonraki sayısı özel bir sayı olacak. Günebakan'da bir yazarı değil, tiyatroyu konu edineceğiz. Biliyorsunuz, ikinci sayımızda bir duyurumuz vardı. Sözü edebiyat dışındaki alanlara bırakıyoruz. Ekibinizi toplayın ve beraber üretelim demiştik. Dördüncü sayımızda böyle bir ekiple beraber hazırlanacağız. Yine desteklerinizi bekliyoruz. Çerçi’nin sadece ötekinin berikinin değil, hepimizin olduğunu söylemeden geçmeyelim.
İÇİNDEKİLER
GÜNEBAKAN
Faruk Duman ile Söyleşi
Tuğçe Ayteş, Şengül Can, Özlem Şan, Yusuf Turhallı
Sanatın her koşulda devrimci bir yaklaşım sergilediğini net biçimde söyleyebilir miyiz, bilemiyorum. Sanat, sanat üreten kişinin aracıdır. Bununla birlikte, bir kere ortaya konduktan sonra kuşkusuz bir iletişim süreci başlatır.
GÜNEBAKAN
Ve Ceren, Hüzünle Kaybolur...
Tuğçe Ayteş
Ceren’e gösterilen şiddet altında istenmeyen bir evlat olması ve Ceren’in (belki de kendini teselli etmek için) anlattığı karanlık korkusu yatıyor görünse de bir kadın olarak doğudan kurban, av, et olması yatıyor.
GÜNEBAKAN
Okura Islık Çalmayı Öğreten Yazar: Faruk Duman
Şengül Can
Öykülerinde masalsı, fantastik atmosferi günlük olanın sıradanlığını, aynılığını bozmak için kullanır. Yazar öykülerinde bakış açısını ters yüz eder. Kimi zaman anlatıcı, kimi zaman kahraman. Olayın içindeki anlatıcı birden uzaklaşır. Kendisine karşıdan bakar.
GÜNEBAKAN
Faruk Duman Anlatısında Geçmişe Dönüş
Oğuz Nedirli
Geçmiş kelimesi geçmişten geliyor gibidir; muğlaktır. Şimdiye ait değildir. Şimdinin berraklığının içinde sırıtır. Şimdinin sürekli ötekisidir. Şimdinin bilincindeyizdir çünkü şimdi bizimledir. Bu noktada geçmişin kendine ait bir bilince sahip olduğunu varsayabiliriz. Kendisine sahiptir. Bize ait olduğunu düşünsek dahi, o kendisini bize açmadığı müddetçe kendimize ait sandığımız hatıralarımızı hatırlamamız imkânsızdır.
GÜNEBAKAN
Faruk Duman'ın Kırk'ı ve Tarih Yazıcılığı
Yusuf Turhallı
İsimleri, mekânları, zamanları değişse de zulmedenler ve zulme uğrayanlar değişmiyor. Tarih, her ne kadar galiplerin dilinden yazılmış olsa da buna alternatif olabilecek edebiyatı çok nitelikli bir biçimde kullanıyor. Ve bunu, yıllar boyunca düşülen hata ve klişelerden uzak durarak yapıyor.
Kent Bireyciliği ve Mahremiyetin Despotluğu: Haneke’nin Yedinci Kıta Filmi
Berna Sitera Değirmen
"Özellikle 19. yy Avrupa şehirlerinde etkisini arttıran kent bireyciliği günümüzde giderek daha etkili bir şekilde yaşanmaya devam etmektedir. Haneke’nin Yedinci Kıta filmi bu kent bireyciliğine bir itiraz, karamsar bir açık mektup gibi okunabilir."
Beyaz Yakalının Sessiz Çığlığı: Ofis Dili
Tuğçe Ayteş
Şunu kabul edelim: Mısır’daki halanızdan yüklü bir miras kalmadıysa veya bir fabrikatörün çocuğu değilseniz ve kendi işinizi kurmaya niyetiniz yoksa gelebileceğiniz yer en fazla bir şirketin yöneticiliğidir ki orada da tutunmak için muhtemelen oyunu kuralına göre oynamak durumunda kalacaksınız.
Yanyana Olmak
Umut Sağlam
Sabahın köründe uyandı yaşlı kadın. Kahvaltıyı hazırlamaya başladı. Birazdan oğluyla torunu da kalkardı. Kocasını iki yıl önce yürek bungunundan yitirmişti. Gelininin rahim kanseri olduğunu öğrendiklerindeyse çok uzun zaman geçmişti, yıllarca ağrılar içinde yatmıştı, tüm bedenini sarmış bu lanet sayrılık genç kadının. Ekmek, yaşlı kadının geceden yaptığı bir kâse çökelek, azıcık da zeytin, çay… Oğlunun çalıştığı fabrikada sorunlar gün geçtikçe çoğalıyordu. Evin kirasını ödemek de enikonu zorlaşıyordu böylelikle. Hadi yiyecek bulabiliyordu bir biçimde ama bambaşka sıkıntılar vardı. Elektriği ödeyemedikleri için kaç aydır kesikti, çocuk mum ışığında derslerini yapmaya çabalıyordu. Geçen gün öğretmeni kızmış, “Ne biçim yazı bu böyle” deyince çocuk, “Öğretmenim ...
Gürültü Kirliliği
Tülay Akyol
Albümün müzikal kalitesinin yanı sıra iki önemli özelliği daha var. İlki, albümdeki tüm şarkıların Türkçe olması. İkincisi ise gündemin ağır bir eleştirisi niteliğinde olması.
Hevra
Bilge Demircan
Aynur, Hevra’da müzik coğrafyasının sınırlarını kaldırıp içindeki salt insanı ortaya atıyor. İspanyol besteci ve gitarist Javier Limon ile kurduğu bu yeni dil aracılığıyla dinleyiciye kardeş bir gökyüzü vaat ediyor. Dimağlarda çok sesli bir renk örgüsü yaratıp geniş kanatlı pencereler açıyor.
August: Osage County
Gerçek İnan
Bana kalırsa filmin oyunculuk açısından sürprizi Julia Roberts. Sade, oyunculuk dramaturjisi sağlam ve o kadar bencillikten uzak, ‘almak ve vermek’ üzerinden bir oyunculuk sergilemiş ki, hayran olmamak elde değil.
Jaguar
Rabia Aslan
Mor bir solucan gibi Durmadan sana gelmeye çalışıyordum Zamansızlığın içinden Beni kovaladığını unutup üzerimden atlayan o korkunç jaguarın arkasından Yere yapışmış parçalanmaktan son anda kurtulmuş biri olarak Nefes nefese kulemi düşünüyordum Tam bu saatlerde hava karamak üzere ve etrafında kimler var Bütün yırtıcı hayvanlar arasında çekilmiş son fotoğrafım elden ele dolaşırken Ejderhalar alevlerini üzerime üflemek üzere biriktirirken Ben geçen sene tatilde kaybolan sarı bikinimin üstünün apartman numaram değiştiği için eski adrese göre gönderileceğinin ve öyle bir numara olmadığı için ikinci defa kaybolacağının üzüntüsünü yaşıyordum ki Hayalimde ağzında kayıp sarı nesne ile üzerime doğru koşan bir aslan belirdi Dünyanın bütün yırtıcı ...
Kapıdaki Gölge
Naci Fırat
Bugün işte son günüydü. Bir tek kendisi biliyordu, kimsenin haberi yoktu. Kimseyle vedalaşmadı, çünkü veda etmek geri dönmek içindi, o geri dönmek istemiyordu. Niçin geri dönsündü ki? Onu buraya bağlayan ne vardı? Burada, gittiğinde onu arayacak kimse var mıydı? Yoktu. Herkes kendi işine bakıyordu, aldığı parasına. Onlar da haklıydılar. İstemek için önce vermek gerekti. Gerek miydi? Bilmiyordu, aslında bütün bunlar boştu, daha yirmi gün öncesine kadar her şeyini paylaşmıyor muydu karısıyla? Yirmi gün önce her şeyini toplayıp gitmemiş miydi? Neden gitmişti? Şimdi bunu düşünmenin bir anlamı yoktu. Herkes fazlasını istiyordu, o kadar. Onlar kendilerine yazık ediyorlardı bilmeden, fazlasını almak mümkün ...
Yağmur Artığı
Fatih Külahçı
Düşün ki; biri, cumbalı ahşap bir evin taş merdivenlerine oturmuş ağlıyormuş. Dertli ve kederli olduğu suratından okunuyormuş. Hayatını sermiş önüne, düşünüp ayıklıyormuş. Açamıyormuş kimseye derdini ve konuşamıyormuş hıçkırıklardan, içinden yükselen seslerden. Titreşen göz kapakları acıyormuş akan her yaşta. Düşen her gözyaşı Güneş’ten bir parça gibi geliyormuş insana. Süzülürken soğuyup katılaşıyormuş lavlar, kalbinin üstünde birikiyormuş ve ondan habersiz, bir kuruntu, bir tortu çöküyormuş. Soğuk taşta kıçı üşüyormuş ve karnı ağrıyacakmış birazdan ama o kalkmayacakmış taştan, kendiyle hesaplaşmadan, hayatını damıtıp arıtmadan. Ve sen geliyorsun, nereden geldiğin ve nereye gittiğin meçhul. Sadece yürüyorsun bu eski, daracık sokakta yürümüş olmak için. Mürekkep seni ...
Kan Taşı
Fahri Alpyürür
Dükkânın taş merdivenlerini tek tek çıkıp kendisine doğru yaklaşan eski dostu Ali’yi gördü ilk önce Enver Usta… Sonra, ufak adımlarla babasını takip eden küçük ve sessiz adam Mehmet’i… Yazdan kalma bir gün yaşanıyordu ama sıcak havaya rağmen iyiden iyiye hissedilen rüzgâr, herkesin yüzünü okşuyordu. Elindeki gazeteyi masaya bırakıp kapıya bakan Enver Usta, bir sesle ayağa kalkıp, gülümsedi… “Selamünaleyküm!” “Ve aleykümselam… Hoş geldin Ali kardeşim…” “Hoş bulduk Enver Usta! Yahu geçen konuştuğumuz gibi. Al, getirdim bizim küçüğü.” Ali eliyle arkasından gelen Mehmet’i göstermiş, bütün ilginin kendisinde toplandığını fark eden çocuk, gülümsemişti. Etrafına bakıyordu… Bugüne kadar pek görmediği şeylere ...
Dedem
Emine Aydoğdu
Sonbaharın son ayında, çukur ve tümseklerin çokça olduğu toprak bir yolda ilerlemeye çalışan kırmızı bir arabanın içinde yedi aylıkken doğmuşum. Sonbahar denilince hemen herkesin aklına hazan gelir. Hazan, doğanın soyunmasını, toprağın uyumasını, suyun soğumasını ve yaprağın dökülmesini anlatır. Doğanın bu değişimi, ölümle beraber hüznü de yanında taşır. Anneme göre sonbaharın son ayı ölümün adı olsa da -doğurduğu ilk çocuk bu ayda ölmüş- dedem bu ayda doğanlar için “ölüme başkaldıranlar” derdi. Yolculuk sırasında doğduğum için annem adımı Yolcu koymak istemiş. Dedem: “İnsanın adı, yazgısını yaratır, bir kadının gezgin olması da zor iştir.” Kalem gibi uzun parmaklarını alnımın üzerine koyarak, “Kalbinde korku ...
Terapi
Alper Beşe
Akşama kadar uyudum. Arka balkona üç adım mesafede manzaramı yok ederek yükselen inşaatın gürültüsüne alışmışım. Betona sürten küreklerin, çalışan makinelerin, bağrışan işçilerin seslerinin arasından telefonun zilini duydum Simge. Unutup unutmadığımı sormak için aramışsın. Unutabilir miyim karıcığım? Benimle bu evliliği yürütemeyeceğini bile bile, boşanmış kadın olmanın kariyerine vereceği zararlardan korktuğun için uydurduğun masala beni ortak etmeye çalışmıyor musun iki aydır? Gidelim bakalım çift terapisine. Terapist hanım uygun görürse boşanalım; sen de çevrene sunacak, ayakları yere basan bir gerekçeye sahip ol. Mutfağa gittim. Yulafı saymazsam yiyecek bir şey yok. Babam görmesin. “Biz bunu atlara yediriyoruz” diye bir başlarsa dilinden kurtulamam. Dolaptaki su ...
Akşamüstü Ölüm
Faruk Keskin
Unutuyorum, Telaşa kapılıyorum Hatırlamaya çalışıyorum yüzünü Tepemizde hasta bakıcılar Ne zaman hatırlamaya kalksam yüzünü Beni başka bir odaya alıyorlar Aynada yüzümü görünce Sen gelmiyorsun aklıma Tuhaf Bütün ölüler bizi biliyormuş oysa...
Ölülerim
Yasin Öztürk
Bir güz karası geceni Yüz kırmızılığında; Kabristandaydım. Ruhlar yırtıp yırtıp kefenlerini- Yeniden defnedilenler Yardım alarak Üst devrelerinden; Yanıma gelip çömeldiler. Beş On Yirmi derken Sayımız küresel nüfusu geçti. Küresel ölülerdik hepimiz- Ben de onlardan biri: Neyini anlamazsın. Sordukları; Tek bir soru: Dünya nasıl? Dedim: -Nasıl bıraktıysanız. Ölülerimi üzmemek adına.
karada boğulma sanatı
Gökhan Arslan
onun sesini duydum deniz, rüzgârla sürülmüş bir tarla gibi açıldı önümde ıslak otların üzerine devrildi gökyüzü yönünü dağlara vermiş ağaç gölgeleri avlunun kuytusuna döndüler sabahın ilk ışığıyla onun sesini duydum ıssız tepelerden kopan kar taneleri bütün bir ömrün çığını yığdı kalbime az ötede, adını kuşlara bağışlamış bir sonbahar ve dünyanın gözüne kaçan çalı dikenleri onun sesini duydum bir şehrin başka bir şehre yatıya gitmiş haliydi kırgınlıklardan yapılma bir yazdan çıkarmıştı koynunda üfleyerek uyuttuğu karıncaları kırmızı saçlarıyla geçip gitmişti aramızdan bizi birbirimizden uzağa fırlatan zaman öyle bir deniz yaratmıştım ki ondan boğulmasam olmazdı onun sesini duydum ve karanlıkta kürtçe kişneyen atların ...
Zaman
Can Karakuş
iç mesafeleridir tırtıla dokunulmadan değişen göz bir durum ile bir durum yalnızlaşması göz açıp kapayıncaya kadar ki artık yok ne biçtiği belli ömür diye; bana da, tırtıla da ancak sayınca eksiliyormuş gibi geliyor aslında zaman hiç yok incinendir sadece akşamüstleri bir salkımın bir salkıma bir bağın bir bağa bir bağcının bir bağcıya yitirdiklerini devretmesidir zaman
yalnızlık
Serkan Türk
incir ağaçlarının altındaki masada bazen reçele bulanmış elleriyle bakarlardı gördüğüm olurdu terzileri her biri bana kumaş bana kader biçerdi dal olmaya gelenler vardı içlerinde gül vermeye yeltenen dikenlerim acırdı kime teyellendimse bin sökük aramızda tadını çıkaracağım bir yaz bulurum elbet geceyi bölüşeceğim başkaca kumsallar yorgunsa ikimizin kalbidir, durmalıyız uluorta yaşanmıyor artık acılar sonsuz bir boşluk bulduk içimizde doldur doldur bitmeyen yalnızlık koyduk adına
Mühtedileri Asın
Caner Ok
Bir levazım sarayında çerçiyim. Teşriflerim hep tehirli, mühtedi bir kozmonot gibi, Her diyarda ayrıkotu yahut kandil çürüğü bir Kasımpatı. Harfiyen ihmal edilmiş, telaffuzu eflatunlu Bir şairim, infaz ettim şiirimi, pek buruktu, Pek Mecnun’dum tahsillerim yarım Çerkez ağızlı isyankâr, Teveccühü borç bilirdim, Dadaist bakkaliyemde yazılıdır efsunlu tarihim. Çakıl taşlarımla eğlenirken, karanfil çiğnemekten çürümüş dudaklarımla Abanoz yelkenlere asıldım. Körpe kızlara hoyrat davranan bir Don Kişot gibi, Yel değirmenine asılı çamaşırım ve boynumdadır urganım. Fısıltı gazetelerinde fısıl fısıl çürüyor aklım . Çukurcuma berberi kesti kulağımı, Van Gogh gibi kumral da değilim ki. Esmerim, çulsuzum ve yalnızlıklarla imtihanlanmışım. Çeşitli hezeyanlar. Do-re-mi-fa-sıl. Lan ne şarkısı ...